Nasza pierwsza kwietnica okazała

Wtorek, 02.09.2014

Kwietnica okazała (Protaetia aeruginosa) jest jednym ze 100 gatunków chrząszczy żyjących w dziuplach drzew. Owad ten należy do dość licznej w gatunki rodziny poświętnikowatych (Scarabaeidae), podrodziny kruszczycowatych (Cetoninae) – tej samej, do której przynależą pachnica dębowa, wepa marmurkowana czy pospolita kruszczyca złotawka. Kwietnica jest chrząszczem dość sporych rozmiarów – postacie dorosłe mogą osiągać wielkość 10–34 mm, pędraki zaś 65, a nawet 70 mm. Cechą wyróżniającą kwietnicę okazałą spośród innych kruszczycowatych jest lśniący, metalicznozłotawo-zielonkawy połysk ciała (niekiedy z czerwonawym lub niebieskawym odcieniem). Ponadto posiada ona charakterystyczny kwadratowy naudustek, obrzeżone na całej długości boki przedplecza, wyraźnie wyodrębnioną, dużą, trójkątną tarczkę z zaokrąglonym wierzchołkiem oraz brak jakichkolwiek jasnych/aksamitnych plamek czy przepasek na pokrywach. Po stronie brzusznej charakterystyczne dla kwietnicy są nieowłosiony, duży, gładki i pozbawiony poprzecznego żeberka wyrostek śródpiersia oraz stopy zakończone nierozszczepionymi pazurkami. Larwy kwietnicy są białe, posiadają dobrze wyodrębnioną puszkę głowową oraz 3 pary odnóży krocznych. Od innych Cetoninae odróżniają się morfologią i liczbą szczecin położonych na spodniej stronie segmentu odwłokowego (tzw. raster). Kwietnicę okazałą cechują szerokie szczeciny o słabo zaostrzonych wierzchołkach (przytępionych/zaokrąglonych) w liczbie 14–18. Ponadto ich czoło i nadu stek jest wyraźnie pomarszczony, a przetchlinki na segmentach 1, 8 i 9 wyraźnie większe od pozostałych. Gatunek ten preferuje do zasiedlania drzewa liściaste, posiadające odpowiednie do rozwoju tego chrząszcza wewnętrzne próchnowiska. Wykazywana była z przerzedzonych i dobrze nasłonecznionych terenów leśnych, ale także z zadrzewień przydrożnych (aleje, szpalery), parkowych czy nadrzecznych, głównie w południowej i środkowej Polsce. Kwietnica okazała najczęściej zasiedla dęby, rzadziej topole, czereśnie, lipy, buki czy wiązy i wierzby. W Polsce dorosłe owady spotkać można od końca kwietnia nawet do połowy września. Rójka przypada na czerwiec/lipiec. Dorosłe chrząszcze latają zdecydowanie lepiej i szybciej niż pachnica dębowa. Odżywiają się głównie wyciekającymi sokami drzew lub fermentującymi owocami. W odróżnieniu od np. kruszczycy złotawki bardzo sporadycznie odwiedzają kwiaty, by pożywiać się nektarem lub pyłkiem. Larwy do rozwoju potrzebują zmurszałego substratu drzewnego i butwiejącego drewna znajdujących się w dziuplach drzew. Kwietnica okazała jest jednym z zaledwie 2 gatunków chrząszczy (obok pachnicy dębowej) z rodziny poświętnikowatych objętym prawną ochroną w Polsce. Jej status ochronny zagwarantowany jest rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Ponadto gatunek ten wymieniony jest na Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych wyginięciem z kategorią VU – narażony (Pawłowski et al. 2002). Taki stan rzeczy związany jest głównie z zanikiem siedlisk życia tego gatunku, wynikającym z wycinania starych, wiekowych drzew i brakiem ciągłości w odniesieniu do różnowiekowej struktury powierzchni leśnych, co dawałoby w efekcie trwałość siedliska.

źródło: Drogi dla natury

 

Nasza pierwsza kwietnica okazała

Mapa

Kliknij w obrazek aby przejść do mapy drzew i obszarów chronionych.
Mapa drzew i obszarów

Badania w ramach projektu prowadzone są przez Fundację Wiedzieć Więcej.